Νυμφαίο Φλώρινας - Αρκτούρος

Πιστή στην υπόσχεση που σου έδωσα την προηγούμενη φορά, 

περνώ να σε πάρω για το ταξιδάκι μας.

Έτσι, για να ξεκινήσει όμορφα η εβδομάδα μας!

Ντύθηκες ζεστά, όπως σου ζήτησα; Φόρεσες κατάλληλα παπούτσια; 

Δε θέλω να μου κρυώσεις... και θέλω να έχεις ελευθερία κινήσεων. 

Γιατί σήμερα έχω σκοπό να σκαρφαλώσουμε ως τα 1.350 μ. υψόμετρο!

Κοίτα τα βουνά στη διαδρομή, μας προϊδεάζουν για το τι μας περιμένει. 

Είναι ντυμένα στα ολόλευκα.

 Έτσι ντυμένος στα ολόλευκα θα είναι και ο προορισμός μας. 

  

Και κάπου εκεί, δίπλα μας, θα τριγυρίζουν άγρια ζώα.

(Μη φοβάσαι... όλα θα είναι υπό έλεγχο)!

Αναρωτιέσαι πού πηγαίνουμε, ε;

 Οδεύουμε προς το ορεινό, παραδοσιακό, πετρόκτιστο Νυμφαίο, που απέχει 57 χλμ. από την πόλη της Φλώρινας. Είναι ένας πολύ παλιός οικισμός που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέος: σύμφωνα με αναφορές, κατοικήθηκε για πρώτη φορά περίπου το 1385.  

 Το προηγούμενο βράδυ χιόνισε και έχει αρκετό κρύο, αλλά είμαστε τυχεροί - η σημερινή μέρα είναι υπέροχα ηλιόλουστη. Ο ουρανός στολίζεται από έναν υπέρλαμπρο ήλιο που ξεπροβάλλει ανάμεσα από μπαμπακένια συννεφάκια και κάνει το λίγο χιόνι που έπεσε το βράδυ να ακτινοβολεί. 

Αφήνουμε το όχημά μας στην είσοδο του χωριού 

και συνεχίζουμε με τα πόδια για να το γνωρίσουμε.

Τα κτίριά του είναι πανέμορφα, δε συμφωνείς;

 

Οι δρόμοι είναι όλοι λιθόστρωτοι εδώ. 

Γύρω από το χωριό υπάρχει πυκνό δάσος οξιάς.

 Το κτίριο αυτό που βλέπεις να υψώνεται αγέρωχα, είναι η Νίκειος Σχολή. Πρόκειται για το παλιό σχολείο του χωριού (δωρεά του Νυμφαιώτη Ιωάννη Ζαν Νίκου). Σήμερα αποτελεί πλέον Συνεδριακό κέντρο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ταυτόχρονα στεγάζει το περιβαλλοντικό κέντρο ενημέρωσης για την καφέ αρκούδα, της οργάνωσης Αρκτούρος.

Η θέα που αντικρίζουμε μέσα από την αυλή του είναι μοναδική!

Γύρω μας τα δέντρα, γυμνά πια έπειτα από το κρύο χάδι του χειμώνα, 

έχουν δεχτεί απαλά αλλά σταθερά το λίγο χιόνι στα κλαδιά τους.

Οι πλαγιές κατάφυτες, σπάνε τη χρωματική μονοτονία του τοπίου: 

τούτες δεν λαμπυρίζουν λευκές, αλλά ασημόγκριζες.

Ουρανός και γη, γη και ουρανός, αγκαλιάζονται αρμονικά. 

Οι αντιθέσεις των χρωμάτων μάς μαγεύουν. 

Προχωράμε, διασχίζοντας το χωριό. 

 Θέλω να πάμε στις εγκαταστάσεις του Αρκτούρου και για να το κάνουμε αυτό, θα πρέπει να περπατήσουμε περίπου 1 χλμ. ακολουθώντας ένα λιθόστρωτο μονοπάτι, το οποίο θα μας οδηγεί βαθύτερα μέσα στο δάσος.

Φτάσαμε!

Στις εγκαταστάσεις του Αρκτούρου στο Νυμφαίο φιλοξενούνται 13 αρκούδες, οι οποίες έχουν κατασχεθεί από αρκουδιάρηδες και ζωολογικούς κήπους της Ελλάδας, αλλά και των γειτονικών μας χωρών.

 Εκτός από αυτό το κέντρο, ενάμισι χιλιόμετρο έξω από το Νυμφαίο (στον Αετό), υπάρχει και το περιβαλλοντικό κέντρο ενημέρωσης του Αρκτούρου για τον λύκο, όπου φιλοξενούνται αρκετοί λύκοι. Στο ίδιο κέντρο μάλιστα, τρέχει πρόγραμμα αναπαραγωγής του ελληνικού ποιμενικού σκύλου και δωρεάν διάθεσής του σε κτηνοτρόφους των ορεινών περιοχών. 

 

 Στόχος αυτού του προγράμματος είναι αφενός η προστασία των κτηνοτρόφων και των κοπαδιών τους από επιθέσεις άγριων ζώων, αλλά και αφετέρου η καλλιέργεια αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπου και άγριας ζωής: με απλά λόγια, οι ποιμενικοί σκύλοι προστατεύουν τα κοπάδια των κτηνοτρόφων από τα άγρια ζώα, κι έτσι δεν υπάρχει λόγος οι κτηνοτρόφοι να θανατώνουν τα άγρια ζώα για να προστατευτούν.   

 Και στα δύο κέντρα, πολλοί εθελοντές φροντίζουν καθημερινά τα ζώα σε ελεγχόμενο περιβάλλον, καθώς η επανένταξή τους στο φυσικό τους περιβάλλον θεωρείται αδύνατη. Δυστυχώς, τα ζώα απομακρύνθηκαν από τη μητέρα τους σε μικρή ηλικία και αιχμαλωτίστηκαν, πριν προλάβουν να διδαχθούν τους βασικούς κανόνες επιβίωσης. Η αναπαραγωγή τους επομένως δεν κρίνεται σκόπιμη: δε θα μπορούσαν να μάθουν στα μικρά τους πώς να επιβιώνουν ελεύθερα στη φύση - είναι κάτι που δεν το διδάχθηκαν ποτέ... 

 Δε μπορούμε να μείνουμε για πολύ εδώ. Δεν κάνει καλό στα ζώα. Τα αναστατώνουμε με τις ομιλίες μας, με τις συνεχείς κινήσεις μας για να τα δούμε καλύτερα και με τα κλικ των φωτογραφικών μηχανών μας.

 Ακούω φασαρία πίσω μου: ένας κύριος μιας κάποιας ηλικίας από την ομάδα των επισκεπτών φωνάζει - απαιτεί να δει από κοντά τις αρκούδες. "Αυτό ήταν; Τόσο λίγο κρατάει η περιήγηση; Είμαι Έλληνας πολίτης, πλήρωσα εισιτήριο, απαιτώ να τις δω από εκεί που θέλω, όση ώρα θέλω", λέει. Οι υπεύθυνοι προσπαθούν να του εξηγήσουν ότι αυτό δεν είναι εφικτό, δεν είναι ασφαλές, τα ζώα είναι άγρια. Θα αναστατωθούν και δεν υπάρχει λόγος. Αυτός επιμένει και ξεκινά να πάει μόνος του κοντά στα ζώα, πέρα από το σημείο όπου προβλέπεται. Σκυλιά του κέντρου επιστρατεύονται, οι εθελοντές τρέχουν να συμμαζέψουν τα ασυμμάζευτα.

 Θυμώνω με τον Ελληναρά. Γυρνώ προς τον εθελοντή που συνοδεύει την ομάδα μας. "Οι αρκούδες τρώνε ανθρώπους;" τον ρωτώ σοβαρά. Με κοιτάζει σαστισμένος. "Όχι!" μου λέει. "Αχ, τι κρίμααα..." του απαντώ. "Ατύχησε ο κύριος..."

 Δεν κρατιέται, τον πιάνουν τα γέλια. Γελάς κι εσύ μαζί του... και ξεκινάμε να φύγουμε, γυρνώντας την πλάτη μας στον "κύριο" που φωνάζει, παίρνοντας σιγά-σιγά τον παγωμένο δρόμο της επιστροφής. 

→ Το Νυμφαίο θεωρείται ως ένα από τα δέκα ομορφότερα χωριά της Ευρώπης, ενώ στον παγκόσμιο διαγωνισμό της U.N.E.S.C.O. διεκδίκησε το Διεθνές Βραβείο Μελίνα Μερκούρη για την άριστη διαχείριση πολιτιστικού αποθέματος και φυσικού περιβάλλοντος. (πηγή)

→ Τα κέντρα ενημέρωσης του Αρκτούρου είναι ανοιχτά για το κοινό, έναντι εισιτηρίου. Με ένα εισιτήριο, ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφθεί τη Νίκειο Σχολή (όπου και θα ενημερωθεί εκτενέστερα για τις δράσεις του Αρκτούρου), το περιβαλλοντικό κέντρο για την καφέ αρκούδα στο Νυμφαίο αλλά και το αντίστοιχο κέντρο για το λύκο στον Αετό. 
  

→ Τι είναι και τι κάνει ο Αρκτούρος;

 Ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ είναι μια ελληνική, αστική, μη κυβερνητική και μη κερδοσκοπική περιβαλλοντική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1992, για την προστασία της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος. 

 Η οργάνωση ασκεί πολιτική πίεση για την προστασία της φύσης, αναπτύσσοντας δράσεις ευαισθητοποίησης του κοινού, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και εθελοντισμού. Επίσης, αναπτύσσει δράσεις έρευνας πεδίου και επιστημονικής μελέτης για την προστασία της άγριας ζωής, την ενίσχυση της βιοποικιλότητας και της αειφορίας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. 

 Από το 1992 έως και σήμερα, ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ:

• σταμάτησε το φαινόμενο της αρκούδας-χορεύτριας και συνέβαλε στην απαγόρευση λειτουργίας τσίρκων με ζώα στην Ελλάδα.
• λειτουργεί πρότυπα καταφύγια άγριας ζωής για πρώην αιχμάλωτες αρκούδες και λύκους στο Νυμφαίο και την Αγραπιδιά της Φλώρινας, καθώς και κέντρα ενημέρωσης του κοινού για την αρκούδα και το λύκο.
• αναπαράγει και διανέμει δωρεάν σε κτηνοτρόφους ελληνικούς ποιμενικούς σκύλους σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν με παραδοσιακό και αποτελεσματικό τρόπο οι ζημιές που μπορεί να προκαλέσουν οι αρκούδες και οι λύκοι στον άνθρωπο
• επεμβαίνει στη χάραξη των μεγάλων οδών και στην κατασκευή των μεγάλων τεχνικών έργων, στοχεύοντας στην προστασία του περιβάλλοντος (για παράδειγμα, στην Εγνατία Οδό). Ασκώντας πολιτική πίεση, πετυχαίνει την υλοποίηση έργων στις μεγάλες οδούς που στοχεύουν την προστασία της άγριας ζωής (στις πλευρές της Εγνατίας Οδού, έπειτα από παρέμβαση του Αρκτούρου, τοποθετήθηκαν πρόσφατα ψηλοί φράχτες, απροσπέλαστοι από τις αρκούδες, οι οποίοι εκτείνονται για αρκετά χιλιόμετρα. Από τη στιγμή που τοποθετήθηκαν και έπειτα, μειώθηκε σημαντικά ο αριθμός νεκρών αρκούδων εξαιτίας ατυχημάτων στην Εγνατία Οδό).  
• έχει ιδρύσει και διατηρεί το Εθνικό Μητρώο Αρκούδας με δείγματα γενετικού υλικού των αρκούδων (τρίχες τους) που συλλέγονται από ειδικές τριχοπαγίδες τοποθετημένες σε στύλους της ΔΕΗ.
• συμμετέχει σε μεσογειακό πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της χρήσης παράνομων δηλητηριασμένων δολωμάτων (φόλας)
• επαναλειτουργεί και ζωντανεύει ορεινά μονοπάτια και αναβαθμίζει υποβαθμισμένες δασικές περιοχές με φυτεύσεις δέντρων 
• λειτουργεί Ομάδα Άμεσης Επέμβασης για την προστασία άγριων ζώων
• συνεργάζεται με φορείς από όλο τον κόσμο για περιβαλλοντικά ζητήματα που αφορούν στη χώρα μας, επικοινωνεί στον εθνικό και διεθνή τύπο περιβαλλοντικές ειδήσεις και θέματα και είναι η πιο αναγνωρίσιμη και αξιόπιστη ελληνική περιβαλλοντική οργάνωση (Awareness and Social Behavior Index, 2012, Meda). (πηγή)

* Για περισσότερες πληροφορίες και για το πώς μπορείτε, αν θέλετε, να βοηθήσετε τον Αρκτούρο στο έργο του, μπείτε στη σελίδα τους εδώ. 

Πληροφορίες άντλησα επίσης από το βιβλίο τους "Η καφέ αρκούδα στην Ελλάδα" (Καραμανλίδης Α., Γεωργιάδης Λ., Γιαννακός Π., Μπούσμπουρας Δ., Πετρίδου Β. © Αρκτούρος, εκδ. ΚΟΑΝ).