Τα Κίτρινα Μολύβια ~ Ιστορίες του Καφενέ #2

(πηγή εικόνας)

Τα Κίτρινα Μολύβια

Την πρώτη φορά που ο Μιχάλης αποφάσισε να κατέβει στην Αθήνα, μετρούσε ήδη 30 χρόνια ζωής, χωρίς να έχει τύχει να την επισκεφθεί ποτέ ξανά. Με αφορμή κάποιες δουλειές της οικογένειας που δεν χώραγαν άλλη αναβολή και που μόνο στην Αθήνα μπορούσαν να γίνουν, αλλά με βαθύτερο λόγο την εσωτερική του ανάγκη για αλλαγή από την αφόρητη μονοτονία της ζωής του στο χωριό, ο Μιχάλης δε χρειάστηκε παρά λίγα μόλις λεπτά για να αποφασίσει το ταξίδι. Ο δρόμος από το χωριό προς την πρωτεύουσα τού φάνηκε μακρύς, μα η φυγή φάνταζε κιόλας άκρως ενδιαφέρουσα και πολλά υποσχόμενη. Με το που αντίκρισε τη μεγαλούπολη ξέχασε μεμιάς την ταλαιπωρία και την κούραση του ταξιδιού και τις πρώτες αυτές εικόνες της δεν τις λησμόνησε  ποτέ.

Άμαθος καθώς ήταν, έπεσε κατευθείαν στα αόρατα δίχτυα της. Η πρωτεύουσα κατάφερε να τον τυλίξει σε άυλα νήματα, του τραγούδησε σαν Σειρήνα, κατάφερε να τον μαγέψει, να τον γοητεύσει. Τον μάγεψαν οι μέρες της, οι γεμάτες κίνηση, γρηγοράδα και ζωντάνια, οι νύχτες της, φωτεινές, λαμπερές, άλλοτε ηδονικές και ενίοτε γεμάτες σκοτεινιά. Εικόνες, εικόνες… ζωή στο φως, ζωή και στο ημίφως, ζωή και στο σκοτάδι.  Δυνατότητες, προοπτικές… καμία σχέση με τη ζωή στο χωριό. Επέστρεψε στο χωριό του μετά από την ολιγοήμερη παραμονή στην πλανεύτρα αγκαλιά της και δε σταμάτησε να τη σκέφτεται, μαγεμένος ακόμη.

Δεν του πήρε πολύ καιρό να το αποφασίσει: θα γύριζε στην Αθήνα, για να αναζητήσει εκεί την τύχη του. Μάζεψε τα λίγα του πράγματα και το κομπόδεμά του - χρήματα που είχε καταφέρει να συγκεντρώσει με κόπο, δουλεύοντας από αμούστακο παιδί ακόμα -  ζήτησε την ευχή των γονιών του και έφυγε για τη μεγαλούπολη. Ήξερε πως στην αρχή θα ήταν ένας ακόμη ξένος ανάμεσα σε ξένους, αλλά δεν τον ένοιαζε αυτό. Ίσα-ίσα που μέσα του, το αποζητούσε.

Στην αρχή τίποτε δεν ήταν εύκολο. Όμως, έχοντας πίστη στον εαυτό του, αντοχές και τη θέληση να πετύχει, ο Μιχάλης ατσάλωσε. Ζορίστηκε αρκετά, μα δε λάθεψε σε καμία από τις επιλογές του, δεν έμπλεξε, δε χάθηκε στα σκοτάδια. Οι γονείς του, ήταν εμφανές, είχαν κάνει άξια το έργο τους, εμφυσώντας του και καλλιεργώντας του όλα όσα έκριναν απαραίτητα: ηθική, αξίες, κανόνες και το αίσθημα της τιμής. Και ήταν όντως πολύτιμα αυτά τα εφόδια – ήταν εφόδια ζωής.

Ένα πρωινό, ο Μιχάλης έστριψε κατά λάθος σε ένα δρόμο από όπου δεν είχε περάσει ποτέ ξανά, έχασε για λίγο την πορεία του και βρέθηκε μπροστά σε ένα επιβλητικό νεοκλασικό κτίριο. Κοντοστάθηκε να το παρατηρήσει και την προσοχή του τράβηξε μια ταμπελίτσα, κολλημένη στο τζάμι του κλειστού καταστήματος του ισογείου: «Ενοικιάζεται». Πλησίασε, έσκυψε στη τζαμαρία, κολλώντας σχεδόν το πρόσωπό του επάνω της, και είδε ένα χώρο που, αν και παρατημένος, απέπνεε ακόμη μια ζεστασιά. Ήταν ένα παλιό καφενείο με ξύλινη επίπλωση, ούτε πολύ μεγάλο ούτε πολύ μικρό, με ένα ενδιαφέρον πάτωμα από μεγάλα άσπρα και μαύρα τετράγωνα: ένα πάτωμα-σκακιέρα.

Χωρίς καλά-καλά να ξέρει το γιατί, βασισμένος σε μια παρόρμηση της στιγμής, ο Μιχάλης αναζήτησε περισσότερες πληροφορίες τηλεφωνώντας στον αριθμό που αναγραφόταν στο κάτω μέρος της ταμπέλας. Στην πραγματικότητα δεν έλπιζε να ακούσει τίποτε βολικό ή συμφέρον για τον ίδιο, έτσι έμεινε έκπληκτος όταν τελικά το άκουσε: το ενοίκιο ήταν χαμηλό και το καφενείο μπορούσε να το νοικιάσει, αν ήθελε, μαζί με την επίπλωση και τον εξοπλισμό του.

Λοιπόν, γιατί όχι; Ήταν αναμφισβήτητα μια σπουδαία ευκαιρία, και ταυτόχρονα μια ενδιαφέρουσα προοπτική για δουλειά και εισόδημα. Ο Μιχάλης αφιέρωσε αρκετές εργατοώρες για να βγάλει τα απαραίτητα χαρτιά, και άλλες τόσες για να επισκευάσει με τα ίδια του τα χέρια ό,τι χρειαζόταν επισκευή στο καφενείο. Ο χώρος καθαρίστηκε, οι τοίχοι φρεσκαρίστηκαν, τα ξύλινα τραπέζια και οι καρέκλες συντηρήθηκαν, το πάτωμα τρίφτηκε και γυαλίστηκε… και ο Μιχάλης άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του καφενείου του μια Δευτέρα πρωί, στα μέσα του χειμώνα. 

Πήγε καλά από την αρχή. Πολλοί συμπάθησαν το παραδοσιακό καφενείο του, τον ίδιο και την έμφυτη ευγένειά του, και ταυτόχρονα εκτίμησαν το φιλικό του πνεύμα, το μεράκι του και την όρεξή του για δουλειά. Ο Μιχάλης απέκτησε αρκετούς μόνιμους θαμώνες, διαφόρων ηλικιών, και το καφενείο μετατράπηκε σιγά-σιγά σε δεύτερο σπίτι του, έγινε η ζωή του.

Τρεις μήνες μετά από τα εγκαίνια, ο Μιχάλης άνοιξε ένα πρωί την πόρτα του καφενείου του και βρήκε δυο από τα κίτρινα μολύβια του να κείτονται πεσμένα επάνω στο πάτωμα-σκακιέρα. Απόρησε, γιατί η θέση τους ήταν μέσα στο μεταλλικό κονσερβοκούτι, πάνω στον πάγκο και δίπλα από το δίσκο σερβιρίσματος. Τα είχε βάλει επίτηδες εκεί κοντά στο δίσκο, γιατί τα χρησιμοποιούσε μερικές φορές για να σημειώνει τις μεγάλες παραγγελίες, ώστε να μην τις ξεχνάει. Το προηγούμενο βράδυ είχε σκουπίσει ο ίδιος το μαγαζί επιμελώς και ήταν σίγουρος πως δεν του είχε πέσει τίποτε κάτω στο πάτωμα – όπως πάντα, είχε ελέγξει το χώρο σχολαστικά πριν κλειδώσει για τη νύχτα. 

Κοίταξε σκεφτικός τα μολύβια, αλλά μην μπορώντας να δώσει άλλη εξήγηση και αφού δεν παρατήρησε τίποτε άλλο περίεργο στο χώρο, κατέληξε πως ίσως τελικά να του είχαν πέσει το προηγούμενο βράδυ.  

«Μπορεί να τα είχα βάλει πρόχειρα στην πίσω τσέπη του παντελονιού μου και να μου πέσανε, πριν φύγω από το καφενείο…» μονολόγησε. «Τι αφηρημένος!»

Έφτιαξε να πιει το πρώτο του καφεδάκι της ημέρας και τα μολύβια, έτσι απλά, ξεχάστηκαν…

…ως την επόμενη ημέρα. Με το που άνοιξε το πρωί, νάτα τα δυο κίτρινα μολύβια, πεσμένα επάνω στο πάτωμα, να τον περιγελούν. Ο Μιχάλης θορυβήθηκε. «Βρε, μπας και μπαίνουν μέσα κλέφτες;» σκέφτηκε, αλλά γρήγορα απέρριψε τη σκέψη. Το καφενείο έδειχνε όπως πάντα, τακτοποιημένο, χωρίς κανένα ίχνος παραβίασης και χωρίς να λείπει τίποτε. 

Για άλλη μια μέρα δεν μπόρεσε να εξηγήσει το περιστατικό, κι έτσι το απώθησε προσωρινά στο πίσω μέρος του μυαλού του, μην επιτρέποντάς του να του αποτραβήξει τη σκέψη και την προσοχή από τη δουλειά. Το βράδυ, όμως, έλεγξε το χώρο δυο φορές και σιγουρεύτηκε πως τίποτε δεν υπήρχε κάτω στο πάτωμα, πριν να κλείσει πίσω του την πόρτα.

Το επόμενο πρωί, τα δυο κίτρινα μολύβια ήταν και πάλι εκεί, πεσμένα στο πάτωμα, λίγο πιο αριστερά όμως από τις άλλες φορές.

«Ώχου, Παναγιά μου, θα τρελαθώ! Τι γίνεται εδώ πέρα;» Ο Μιχάλης είχε αρχίσει να προβληματίζεται. Και να ανησυχεί. Πολύ.

Για μια ολόκληρη βδομάδα, ο Μιχάλης έβρισκε κάθε πρωί τα δυο κίτρινα μολύβια πεσμένα επάνω στο πάτωμα-σκακιέρα, σε διαφορετικά σημεία κάθε φορά. Και κάθε πρωί τα σήκωνε, τα έβαζε στη θέση τους, τα χρησιμοποιούσε και το βράδυ τα τοποθετούσε ξανά στη θέση τους - και βεβαιωνόταν γι΄αυτό. Κι όμως, τα μολύβια ήταν σαν να είχαν δική τους βούληση: το άλλο πρωί ήταν πάλι στο πάτωμα, πάντα στο πάτωμα… Δεν άντεχε άλλο, το μυαλό του δεν χωρούσε αυτό που έβλεπαν τα μάτια του και δεν ήξερε τι να πράξει. Το βράδυ της Κυριακής έκλεισε νωρίτερα το καφενείο - ήταν τυχερός, δεν υπήρχε κάποιος πελάτης εκείνη την ώρα στο μαγαζί κι έτσι μπόρεσε να το κάνει - και αφού έβαλε στον εαυτό του λίγο κονιάκ, κάθισε στο τραπέζι που βρισκόταν απέναντι από τον μεγάλο, αντικέ καθρέφτη και βάλθηκε να σκέφτεται.

Κάποια στιγμή, έπιασε με την άκρη του ματιού του μια φευγαλέα κίνηση στον καθρέφτη. Μια γυναικεία φιγούρα; Στράφηκε απότομα, αλλά δεν βρισκόταν κανείς μέσα στο μαγαζί – ήταν μόνος. Φοβισμένος πια, έπλυνε το ποτήρι του με τρεμάμενα δάχτυλα και βγήκε έξω, στον λυτρωτικό καθαρό αέρα. «Τι το ήθελα το κονιάκ τώρα, μου λες;» μονολόγησε. Μα ήταν σίγουρος, η γυναικεία φιγούρα δεν ήταν της φαντασίας του, και σαφώς δεν ήταν αποκύημα του κονιάκ. Τι ήταν; Αν και ανοιχτόμυαλος άνθρωπος, ο Μιχάλης δυσκολευόταν να το παραδεχτεί. Κλείδωσε το μαγαζί και περπάτησε στον άδειο δρόμο, προσπαθώντας να βάλει σε μια τάξη τις σκέψεις του και σχεδιάζοντας τα επόμενά του βήματα. Αυτή η κατάσταση δεν μπορούσε άλλο να συνεχιστεί, ήταν αδύνατο.

Τις επόμενες μέρες, ο Μιχάλης κατάφερε να ξεκλέψει λίγο χρόνο και άρχισε να αναζητά κάποιες απαντήσεις. Αρχικά ρώτησε τους γείτονες σχετικά με τους προηγούμενους ιδιοκτήτες του καφενείου, μα δεν τους ήξερε κανείς. Κι έτσι, κατέληξε στη Δημοτική Βιβλιοθήκη, αναζητώντας ο,τιδήποτε σχετικό με το νεοκλασικό κτίριο στο οποίο στεγαζόταν το καφενείο του.

Και κάποιες από τις απαντήσεις που έψαχνε, ήταν εκεί.

Το νεοκλασικό ανήκε αρχικά στον ιατρό Μάνθο Λιβανό, μια εξέχουσα προσωπικότητα των αρχών του 20^ου αιώνα. Το έχτισε με σκοπό να στεγάσει εκεί την πολυαγαπημένη του οικογένεια και αργότερα το ιατρείο του, όμως στάθηκε άτυχος: η έγκυος σύζυγός του απεβίωσε μόλις γέννησε την κόρη τους και ο Λιβανός έμεινε χήρος, μόνος, θλιμμένος και επιπλέον επιφορτισμένος με τη φροντίδα ενός φιλάσθενου μωρού. Η κόρη του όμως τον κέρδισε τόσο πολύ με τα κοριτσίστικα νάζια της - και ίσως επειδή έμοιαζε καταπληκτικά στη μητέρα της - ώστε ο Λιβανός ποτέ δεν παραπονέθηκε και δεν μετάνιωσε που αποφάσισε να αναλάβει ο ίδιος την ανατροφή της. Αντίθετα, έγινε ένας καλός και άξιος πατέρας, μολονότι υπερπροστατευτικός και συχνά, αυστηρός.

Η μικρή Αγνή αγαπούσε τη ζωγραφική και είχε έμφυτο ταλέντο, αλλά ο Λιβανός φοβόταν μην την αρρωστήσουν περισσότερο οι οσμές και η άμεση έκθεσή της στις μπογιές και τα διαλυτικά. Κατά βάση, βέβαια, αυτό που φοβόταν περισσότερο από όλα ήταν το να τη χάσει. Έτσι, βλέποντας παντού κινδύνους, απαγόρευσε αυστηρά αυτή τη δραστηριότητα στη μικρή. Μπορούσε να παίζει πιάνο αν ήθελε, ή να μαθαίνει γαλλικά, αλλά όχι να ζωγραφίζει. Όσο ανένδοτος ήταν μ΄αυτό το θέμα ο Λιβανός, τόσο μαράζωνε και πείσμωνε η Αγνή.    

Στα 18 της, η Αγνή ανακοίνωσε στον πατέρα της με αρκετό θάρρος - και άλλο τόσο θράσος - πως, εδώ και δύο χρόνια, είχε ξεκινήσει στα κρυφά να ζωγραφίζει και δεν είχε πάθει απολύτως τίποτε από τα υλικά που χρησιμοποιούσε. Καμία εμφανή αλλεργία, καμία δυσκολία στην αναπνοή. Δήλωσε πως το μόνο που επιθυμούσε ήταν να μεταδώσει τη χαρά της ζωγραφικής και σε άλλους, έτσι σκόπευε να διαμορφώσει κατάλληλα το χώρο στο ισόγειο του κτιρίου και να δημιουργήσει εκεί ένα παιδικό τμήμα εκμάθησης. Ο Λιβανός διαφώνησε, αλλά το γεγονός ήταν ένα: το πείσμα της η κόρη του το είχε κληρονομήσει από εκείνον. Έπειτα από πολυήμερους καυγάδες, μουτρώματα και λίγες κοριτσίστικες απειλές, ο Λιβανός τελικά αναγκάστηκε να υποχωρήσει.

Εκείνο το απόγευμα της Τετάρτης, όσο περίμενε τους μικρούς μαθητές της, η Αγνή ήταν τρισευτυχισμένη. Επιτέλους, θα έκανε το όνειρό της πραγματικότητα. Συγκέντρωσε τα παιδιά στην αίθουσα του ισογείου με το πάτωμα-σκακιέρα, πήρε τα μολύβια για το προσχέδιο στα χέρια της κι εκείνη ακριβώς τη στιγμή, η καρδιά της την πρόδωσε. Σωριάστηκε, και όσο εκείνη περνούσε στην ανυπαρξία, τα παιδιά σκόρπιζαν αλαφιασμένα, σαν ένα σμάρι πουλιά.  

Έκτοτε, ο Λιβανός μαράζωσε από θλίψη. Το σπίτι ερήμωσε και αφέθηκε στη μοίρα του, μέχρι που ο γιατρός πήρε την απόφαση να το πουλήσει. Η αίθουσα-σκακιέρα με τη μεγάλη τζαμαρία μετατράπηκε σε κατάστημα από τους νέους ιδιοκτήτες, το οποίο νοικιάστηκε κάμποσες φορές σε διάφορους νοικάρηδες και για διάφορες χρήσεις.

Ο Μιχάλης έφυγε από τη Δημοτική Βιβλιοθήκη άλλος άνθρωπος - και αρκετά χλωμός, κατά γενική ομολογία. Το βράδυ, στο καφενείο, κάνοντας τις συνήθεις ετοιμασίες για το κλείσιμο, το μυαλό του έτρεχε με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Πριν σβήσει τα φώτα και κλειδώσει, πήρε στα χέρια ένα μπλοκάκι του από το συρτάρι, το άνοιξε σε μια καινούρια, λευκή σελίδα και το έβαλε δίπλα στο κονσερβοκούτι, μέσα στο οποίο βρίσκονταν τα κίτρινα μολύβια.

«Αγνή; Εσύ είσαι; Δώσε μου ένα σημάδι ότι είσαι εσύ…»

Το επόμενο πρωί, τα δυο κίτρινα μολύβια ήταν και πάλι στο πάτωμα. Δίπλα τους, κειτόταν το σημειωματάριό του. Δεν το πρόσεξε με την πρώτη ματιά, το παρατήρησε με το που το έπιασε στα χέρια του για να το βάλει στη θέση του: στην πάνω δεξιά γωνία της λευκής σελίδας, ήταν γραμμένο με μολύβι, πολύ αχνά, ένα πολύ-πολύ μικρό και καλλιγραφικό κεφαλαίο «Α».

Ο Μιχάλης αποφάσισε να κάνει τα πάντα για να βοηθήσει μια αγνή ψυχή να ελευθερωθεί. Μίλησε με τον πολιτιστικό σύλλογο της περιοχής του, επιστράτευσε εθελοντές, επικοινώνησε με φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών και με ανεξάρτητες καλλιτεχνικές ομάδες που θα ήθελαν να μεταδώσουν τις γνώσεις τους σε άλλους.  Δεν τους είπε τον πραγματικό λόγο που το έκανε όλο αυτό – πώς θα μπορούσε; Τους είπε μόνο τη σκέψη του: τις Τετάρτες, σε ένα ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο καφενείο του, θα μπορούσαν να γίνονται μαθήματα και σεμινάρια ζωγραφικής, ελεύθερα και ανοιχτά σε όποιον θα ήθελε να μάθει – είτε μεγάλο, είτε μικρό. «Φανταστείτε το: με τη δική σας βοήθεια, το καφενείο μου τις Τετάρτες δε θα είναι πια ένα απλό καφενείο, αλλά θα μεταμορφώνεται σ΄ένα “Art Café”… Τι λέτε;» τους προσκάλεσε.

Δε δέχθηκαν όλοι, κάποιοι όμως δέχθηκαν να αναλάβουν να κάνουν μαθήματα στις ελεύθερες ώρες τους. Και τις Τετάρτες, το πίσω μέρος του καφενείου γέμιζε μικρούς και μεγάλους μαθητές, που μάθαιναν ζωγραφική και χαίρονταν τη δημιουργία.      

Από τότε, ο Μιχάλης δεν ξαναβρήκε ποτέ τα κίτρινα μολύβια να κείτονται πάνω στο πάτωμα-σκακιέρα. Ήξερε. Η Αγνή είχε φύγει, εκπληρώνοντας επιτέλους το όνειρό της.

Σε μια ταμπελίτσα στο πίσω μέρος του μαγαζιού, εκεί κοντά όπου γίνονταν τα μαθήματα, ο Μιχάλης έγραψε:

Ακόμη κι όταν δε μπορείς, μόνος εσύ, να πραγματοποιήσεις το όνειρό σου,

ίσως να υπάρχει κάποιος, κάπου, που να μπορεί και να θέλει να γίνει βοηθός σου.

Αρκεί απλώς να το ζητήσεις... και θα συμβεί.

              Για την Αγνή 

 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 Τα "Κίτρινα Μολύβια" είναι η δική μου συμμετοχή στις Ιστορίες του Καφενέ (#2) που διοργανώνει η Αριστέα στο ιστολόγιό της (Η ζωή είναι ωραία)  και που βασίζονται σε μια ιδέα της Μαρίας Κανελλάκη (Απάγκιο).

  Ξέρω πως τα "Κίτρινα Μολύβια" μου έχουν αρκετά μεγαλύτερη έκταση σε σχέση με τα άλλα κείμενα που έχω δημοσιεύσει εδώ κατά καιρούς. Όμως, όταν δεν έχω κάποιο περιορισμό στον αριθμό των λέξεων, το προτιμώ, γιατί έτσι μου δίνεται η δυνατότητα να είμαι περισσότερο περιγραφική εκεί όπου αισθάνομαι την ανάγκη.

Ελπίζω να μη σας κούρασα και σας ευχαριστώ που φτάσατε ως εδώ!

 Στις "Ιστορίες του Καφενέ #2" συμμετέχουν τα παρακάτω ιστολόγια 

(και φίλοι ιστολογίων):

Δημήτρης Ασλάνογλου, φιλοξενούμενος Αριστέας

Χριστίνα http://butterfly-butterflysworld.blogspot.gr/

Κάτια, http://katitimou.blogspot.gr/

Κική, http://ekfrastite.blogspot.gr/

Κλαυδία,http://katoapotinakropoli.blogspot.gr/

Μαρία Νι, http://mia-matia-ston-ilio.blogspot.gr/

Λάχεσις, http://epilogh.blogspot.gr/

Rylie, http://pepperychaos.blogspot.gr/

Ινώ - Σκιάθος, φιλοξενούμενη Αριστέας

Δέσποινα, http://www.mamadesekrisi.blogspot.gr/

Γιώργος-Hengeo, http://hengeo.blogspot.gr/

Ελένη Φλογερά, http://stamonopatiatisfantasias.blogspot.gr/

Μαρία Κανελλάκη, http://toapagio.blogspot.gr/

Αλέξανδρος http://midnight-in-brussels.blogspot.gr/

Nastenka (πρώην pink angel) http://midnight-in-brussels.blogspot.gr/

giwta ar, http://giwtatotongi.blogspot.gr/

Μαρία (me maria),  http://mytripssonblog.blogspot.gr/

Κατερίνα Βαλσαμίδη, http://apopsitexnis.blogspot.gr

Lysippe, http://on-the-up-and-up.blogspot.gr/

Μαζεστίξ, http://toixo-toixo.blogspot.gr/

Σμαραγδένια,  http://smaragdenia-roula.blogspot.gr

Έλλη (Funky Monkey), http://funkymonkey-handmadecreations.blogspot.gr/

Christina Andromeda,  http://andromeda-mygalaxy.blogspot.gr

Γεωργία,  http://armoniaart.blogspot.gr

Τάσος Κ, (πρώην λαθρεπιβάτης) θα φιλοξενηθεί από Αριστέα

@ριστέα, http://princess-airis.blogspot.gr/

Velvet, http://stavento-velvet2.blogspot.gr/ θα φιλοξενηθεί από Αριστέα

Μπορείτε να διαβάσετε εδώ όλες τις δημοσιευμένες ιστορίες.