Παρασκευή 20 Ιουνίου 2014

Η στιγμή σου σ΄ένα ποίημα (Υπόγειο, Ρίτα Μπούμη-Παπά)



Υπόγειο

Τους ήλιους δεν εμέτρησες
που σε ζητήσαν τόσα χρόνια
πού 'σαι γυναίκα
με τα γαλάζια τσίνορα

Σ’ έκρυψε στο φουστάνι της
η μαραμένη κοπέλα
πέντε χειμώνες σ’ έθαψαν
σε χιόνι λασπερό

Μεγάλη νυχτερίδα τρέφεται
απ’ τη νιότη σου
γι’ αυτό νωρίς βραδιάζει
πριν χορτάσεις
το μεσημέρι καίει
στα ψηλά τα δώματα
το κύμα του ξανθό
λούζει τους δρόμους

Πεθαίνεις με τους ποιητές
κάθε ηλιοβασίλεμα
τα χέρια σου μυρίζουν
απ’ τα μαλλιά τους
χτυπάει η καμπάνα
που δεν πιστεύεις πια
σε ξένη αυλή συνομιλείς
με το φεγγάρι

Σου ‘φερε ο Μιλόζ
φέτος την άνοιξη
την πείνα σου ποιος άλλος μπορούσε να νοιαστεί
φουρτούνιασε τη γειτονιά
το φιλντισένιο αμάξι του
γίνου όμορφη, γίνου όμορφη,
στα περιβόλια θα σε δείξει

Έχεις ένα χαμόγελο
από μαργαριτάρια
ψαράδες Σικελοί
στο ταίριαξαν να το φοράς
ψάξε και βρες το
πριν σε κλείσει η νύχτα
σ’ ένα υπόγειο βαθύτερο
από τούτο

Ρίτα Μπούμη-Παπά (1906-1984)




  Με την ανάρτηση αυτή συμμετέχω στη στήλη της Μαρίας Νι. (Μια ματιά στον ήλιο με γιορτινά...), με τίτλο "Η στιγμή σου σ΄ένα ποίημα". 
(σ.σ. Το ''Η στιγμή σου σ΄ένα ποίημα...'' είναι στήλη του Μελωδία FM)




  Στόχος αυτής της εβδομαδιαίας στήλης, όπως λέει η Μαρία, είναι "να τολμήσουμε όλοι μας να νιώσουμε ελεύθεροι μέσα απ΄τους στίχους. Να μοιραστούμε ποιήματα αγαπημένα, να μάθουμε ποιητές, να επιβεβαιώσουμε πως ζούμε στην χώρα αυτών".




  Η Ρίτα Μπούμη - Παπά (Σύρος, 1906 - Αθήνα, 8 Σεπτεμβρίου 1984) ήταν Ελληνίδα ποιήτρια και μεταφράστρια, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ήταν σύζυγος του επίσης λογοτέχνη Νίκου Παπά. Έγραψε ποιήματα και πεζά, ενώ ασχολήθηκε και με την ταξιδιωτική λογοτεχνία. Υπήρξε αρχισυντάκτης του περιοδικού Ιόνιος Ανθολογία (από το 1929), εκδότρια των περιοδικών Εφημερίδα των ποιητών (1956-1958) και Κυκλάδες (1930-1932) και διευθύντρια του Ιδρύματος Περιθάλψεως Παιδιού (1930-1933). (πηγές: 1, 2)

  Το ποίημά της "Υπόγειο" μελοποίησαν και ερμήνευσαν οι Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας και συμπεριλαμβάνεται στο δίσκο τους "Ζεστά ποτά" (1985).

  Ο Μιλόζ που αναφέρεται στο ποίημα, κατά πάσα πιθανότητα  (και με βάση τα λόγια του Πάνου Κατσιμίχα σε μια συναυλία τους) είναι ο Czeslaw Milosz (1911-2004), Πολωνός νομπελίστας ποιητής, ο οποίος γεννήθηκε σε μια περιοχή που σήμερα ανήκει στη Λιθουανία. Ο στίχος "Σου 'φερε ο Μιλόζ φέτος την άνοιξη" μάλλον παραπέμπει στα ποιήματα της συλλογής του "Τρεις χειμώνες" (1936: Trzy zimy (Three Winters); Warsaw: Władysława Mortkowicz). (πηγή)


54 σχόλια:

  1. Ελλη μου υπεροχη και η δικη σου συμμετοχη!
    Για να ειμαι ειλικρινης δεν ηξερα ουτε το ποιημα ουτε το τραγουδι!
    Χαιρομαι που τα εμαθα!

    Φιλακια πολλα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαίρομαι που σου τα γνώρισα!
      Φιλιά πολλά, καλό Σ/Κ, Κική μου!

      Διαγραφή
  2. Ανώνυμος20/6/14, 7:47 μ.μ.

    Μου αρέσει πολύ και δεν το ήξερα!! Πολύ όμορφη επιλογή Ελλη μου!!
    Ξεχειλίζει λυρισμό η ποιήτρια!!
    Πάντως οι Κατσιμιχαίοι έχουν μελοποιήσει πολλά ποιήματα τελικά!!!
    Φιλάκια πολλά κοπέλα μου και να χεις ένα όμορφο σ-κ!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τώρα, να σου πω - εντύπωση μου κάνει που και εσύ, όπως και η Κική, δεν ξέρατε έστω το τραγούδι! (Μα πόσο παλιά είμαι βρε παιδιά;!!)
      :)))
      Όντως ξεχειλίζει λυρισμό το ποίημα, πολύ εύστοχα το έθεσες. Και μου αρέσει η σκοτεινιά του... καθώς επίσης και το ότι ψάχνεσαι λιγουλάκι για να πιάσεις τα νοήματα. Αληθινή ποίηση, χεχε!!
      Οι Κατσιμιχαίοι πράγματι έχουν κάνει πολλές μελοποιήσεις, και από μία άποψη, ευτυχώς - από αυτούς έμαθα αυτό το ποίημα και το λάτρεψα (εγώ και πολλοί άλλοι), αλλιώς δεν ξέρω αν θα είχε πέσει στην αντίληψή μου...
      Καλό Σ/Κ, Μαριλένα μου, φιλιά κι από εμένα!

      Διαγραφή
  3. Πολύ όμορφη η συμμετοχή σου Ελλη μου!Συνδύασες τόσο όμορφα τό ποιήμα μέ τό υπέροχο ηλιοβασίλεμα!!Καλό Σ/Κ!!Φιλάκια!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σ΄ευχαριστώ!
      Αυτό το όμορφο ηλιοβασίλεμα το τράβηξα όντας πάνω σ΄ένα καράβι... πριν χρόνια.
      Για τις ανάγκες της ανάρτησης του πείραξα λίγο τα χρώματα και πρόσθεσα και μια νυχτερίδα ("μεγάλη νυχτερίδα τρέφεται από τη νιότη σου"...) Και πάλι ωχριά το καημένο μπροστά στις "εικόνες" του ποιήματος...
      Φιλιά και καλό Σ/Κ να έχεις!

      Διαγραφή
  4. " Ψάξε και βρες το
    πριν σε κλείσει η νύχτα
    σε ένα υπόγειο βαθύτερο
    από τούτο "

    Για μένα αυτή είναι η όαση σε ένα τόσο σκοτεινό ποίημα!
    Σ'ευχαριστούμε που μας γνωρίζεις ποιητές που ενδεχομένως δεν γνωρίζαμε όλοι!
    Επίσης, αγαπάμε Κατσιμιχαίους..!
    Καλό σαββατοκύριακο Έλλη μου!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Λατρεύουμε Κατσιμιχαίους!!
      Μ΄αυτό το ποίημα έχω πάθει κάτι περίεργο: ενώ είναι σκοτεινό, ο νους μου στέκεται στις φωτεινές του εικόνες, δεν ξέρω γιατί! ("Το κύμα του ξανθό λούζει τους δρόμους"... "Έχεις ένα χαμόγελο από μαργαριτάρια/ψαράδες Σικελοί στο ταίριαξαν να το φοράς"...)
      Υπάρχουν τόσα πολλά σημεία στο ποίημα που μου αρέσουν, που αν τα κατέγραφα εδώ, θα κατέληγα να το γράψω πάλι ολόκληρο.... Συμφωνώ και με αυτό που παραθέτεις!
      Καλό Σ/Κ, Κατερίνα μου, να περάσετε όμορφα! Φιλάκια!

      Διαγραφή
  5. Έλλη μου το τραγούδι το ήξερα, αλλά δυστυχώς δεν ήξερα ποιος το είχε γράψει. Τώρα χάρη σε σένα το έμαθα.
    Καλό Σαββατοκύριακο.
    Φιλιά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαίρομαι που σου γνώρισα τη δημιουργό του, Ελένη μου!
      Θεωρώ πως, μελοποιώντας το ποίημα αυτό οι Κατσιμιχαίοι, πέτυχαν να το κάνουν γνωστό, εύκολα προσβάσιμο και αγαπητό στο ευρύ κοινό. Τότε ακουγόταν συχνά στα ραδιόφωνα... και πολύς κόσμος αγάπησε αυτούς τους ιδιαίτερους στίχους σε συνδυασμό με τη μελωδία.
      Φιλιά και καλό Σ/Κ!

      Διαγραφή
  6. Τι πιο αγαπημένο;
    Μου θυμίζει τα νιάτα μου...
    Μπράβο Έλλη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Κατσιμιχαίοι ε;! Ωραίο!
    Αν και έχω ακούσει πολλά τραγούδια τους, δεν ήξερα το συγκεκριμένο και σε ευχαριστώ που έγινες η αφορμή για να το μάθω!
    Η εικόνα τέλεια και η επεξήγηση, κάνει το ποίημα ακόμα πιο ενδιαφέρον!
    Παρατηρώ με αυτή τη στήλη πως είναι πολλοί οι τραγουδιστές που μελοποίησαν ποιήματα! Αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα!
    Καλό βραδάκι και να περάσεις ένα υπέροχο Σαββατοκύριακο!
    Φιλάκια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Όντως είναι αρκετοί οι τραγουδιστές που έχουν κάνει μελοποιήσεις ποιημάτων...
      Χαίρομαι που σου άρεσαν το ποίημα, η φωτογραφία και το τραγούδι Παλόμα μου!
      Φιλιά πολλά και καλή εβδομάδα!

      Διαγραφή
  8. Πολύ ωραία η συμμετοχή σου, 'Ελλη μου! Ούτε εγώ, που είμαι παλια, γνώριζα το ποίημα ή το τραγούδι!!!!!!!!!!
    Φιλάκια πολλά!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σ΄ευχαριστώ, Μαριάννα μου! Χαίρομαι που σου το γνώρισα εγώ, λοιπόν!
      Φιλάκια!

      Διαγραφή
  9. Όμορφη συμμετοχή!

    Καλό Σ/Κ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Να είσαι καλά, Γιώργο, σ΄ευχαριστώ! Καλή εβδομάδα!

      Διαγραφή
  10. Ολα αγνωστα σε μενα.. Απο το ποιημα εως και το τραγουδι.
    Χαιρομαι που τα γνωρισα εδω μεσα..
    Φιλακια :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Φωτογραφία, ποίημα και τραγούδι, συνθέτουν μια υπέροχη συμμετοχή!

    Φιλιά πολλά και καλό Σαββατοκύριακο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σ΄ευχαριστώ πολύ-πολύ, Μαρία μου! Καλή σου εβδομάδα, φιλάκια!

      Διαγραφή
  12. Αγαπημένο ποίημα αλλά και η μελοποίηση και η ερμηνεία των Κατσιμίχα
    μοναδική.Να ΄σαι πάντα καλά!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μοναδική... συμφωνώ! Νομίζω ότι η μελοποίησή τους ενισχύει πολύ και αναδεινύει τα λόγια και τις εικόνες του ποιήματος...
      Κι εσύ να είσαι καλά, φιλιά!

      Διαγραφή
  13. Όμορφη επιλογή Έλλη
    Φιλάκια ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Eλλη μου ωραια συμμτοχη !!! φιλια πολλα !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σε ευχαριστώ, Μαίρη μου! Πολλά φιλιά κι από εμένα!

      Διαγραφή
  15. Δεν γνώριζα ούτε το ποίημα , ούτε την ποιήτρια. Εντύπωση μου έκανε ο στίχος της για μια γυναίκα της παλιάς γενιάς ... Επίσης θεωρώ πολύ σπουδαία κίνηση σου να έχεις τις απαραίτητες εξηγήσεις από κάτω!
    Θα σε ρωτούσα εγώ για τον Μιλόζ, γιατί έμεινα λίγο σαστισμένη και ψαχνόμουν!
    Μπράβο Έλλη που μας σύστησες κάτι διαφορετικό !
    Προσωπικά πολύ σε ευχαριστώ!
    Φιλάκια πολλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έχεις δίκιο σ΄αυτό που λες για το στίχο, θα συμφωνήσω... το έχω σκεφτεί κι εγώ! Δεν έχει το ύφος που θα περίμενε κανείς!
      Την απορία για τον Μιλόζ την είχα επί χρόνια... δεν μπορούσα να καταλάβω τι ή ποιον εννοούσε ακριβώς. Μέχρι που κάποια στιγμή κάτι ανέφερε ο Πάνος Κατσιμίχας σε μια από τις συναυλίες τους (νομίζω στην Κρήτη) και κάπως το αποσαφήνισε.
      Κι εγώ σε ευχαριστώ για το σχόλιό σου και για τα καλά σου λόγια! Φιλάκια πολλά!

      Διαγραφή
  16. Πολύ όμορφο! Συγχαρητηρια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Το τραγούδι και βέβαια το γνωρίζω , το ποίημα αυτό μου το έστειλε πριν μήνες μια φίλη και το διάβασα και μου άρεσε και μου αρέσει και εδώ σε σένα , τη λεπτομέρεια για το Μιλόζ δεν την ξέρω !!!
    Να είσαι καλά Έλλη μου και σε φιλώ με αγάπη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι ομολογουμένως ένα ιδιαίτερο ποίημα...
      Φιλιά πολλά και την αγάπη μου, Νικόλ μου! Κι εσύ να είσαι καλά!

      Διαγραφή
  18. Την ήξερα, αλλά δεν γνώριζα το ποίημα. Ίσως να υπήρξε "θύμα" ως προσωπικότητα, λόγω της ακτινοβολίας της προσωπικότητας του συζύγου της. Καλή σου μέρα ομορφιά μου και καλή Κυριακή! Μάκια :))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ναι, ίσως να έχεις δίκιο σ΄αυτό... λογικό είναι...
      Φιλάκια πολλά και καλή σου εβδομάδα, ξανθούλα μου!

      Διαγραφή
  19. Μπράβο ρε Έλλη!
    Θαυμάσια η έμπνευσή σου να μας πας στους στίχους της Ρίτας και να'ναι καλά κι οι Κατσιμιχαίοι που το αποθέωσαν με τη μελοποίηση τους!
    "Παλιοσειρά" σε χαιρετώ και σου στέλνω τα φιλιά μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαχα! "Παλιοσειρά"! Μ΄άρεσε αυτό!
      :)
      Να΄ναι καλά όντως οι Κατσιμιχαίοι, γιατί μας γνώρισαν με τον καλύτερο τρόπο ένα ποίημα, που σε διαφορετική περίπτωση ίσως δεν τύχαινε να πέσει στην αντίληψή μας ποτέ...
      Σε χαιρετώ κι εγώ και σε ευχαριστώ, Μαρία μου! Φιλιά!

      Διαγραφή
  20. Το τραγούδι το γνώριζα πολύ καλά, το ποίημα δυστυχώς όχι .Καλή εβδομάδα να έχεις με υγεία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Επίσης καλή εβδομάδα, με υγεία και χαρά! Φιλιά!

      Διαγραφή
  21. Μας σύστησες μια άριστη ποιήτρια Έλλη μου, την οποία εγώ σήμερα έμαθα! Υπέροχες σκέψεις και οι λεπτομέρειες επεξήγησης που μας δίνεις παρακάτω δεν μας αφήνει περιθώρια ημιπληροφόρησης ούτε κενά! Σ' ευχαριστώ ιδιαίτερα γι' αυτό! Πάντα αφήνεις σπουδαία "μαργαριτάρια" στις σελίδες σου (εκτός των χειροποίητων δημιουργιών σου), για επεξεργασία σκέψης και αναζήτησης!
    Να είσαι καλά γλυκιά μου και να έχεις μια όμορφη εβδομάδα! Τα φιλιά μου με αγάπη σου στέλνω!❤️

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εγώ σε ευχαριστώ για τα πάντοτε καλά σου λόγια - με συγκινείς και με εμψυχώνεις, κάθε φορά! (Αν και δεν κάνω κάτι το ιδιαίτερο...)
      Καλή σου εβδομάδα, Κατερίνα μου, κι εσύ να είσαι καλά! Φιλιά πολλά και την αγάπη μου! ♥

      Διαγραφή
  22. Δεν θα κουραστώ να λέω πόσο υπέροχη ήταν αυτή η σκέψη της Μαρίας με το "Η στιγμή σου σ'ένα ποίημα". Δεν γνώριζα ούτε ποίημα, ούτε τραγούδι φυσικά ούτε και την ποιήτρια! Υπέροχη η συμμετοχή σου και σ'ευχαριστώ πολύ για όσα έμαθα! Φιλιά πολλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συμφωνώ μαζί σου! Όλες αυτές τις μέρες γνωρίζω ποιήματα που δεν ήξερα, ή ξαναθυμάμαι ποιήματα αγαπημένα που είχα καιρό να διαβάσω!
      Εγώ σε ευχαριστώ που περνάς και με συντροφεύεις... Φιλιά!

      Διαγραφή
  23. Ακουσα το ποιημα αυτο απο τον Αλκινοο και με την ευκαιρια εψαξα να βρω την ποιητρια.
    Το τραγουδι αυτο ηταν απο τα αγαπημενα μου του δισκου. Μελαγχολικο μεν και χωρις μετρο και σαφη νοήματα αλλα με μια συνολικα ομορφη αίσθηση για μια εξελισομενη ιστορία πολυ ομορφα περιγραφόμενη απο τον αφηγητη /ερμηνευτή και δοσμένη με ενα πιο ιδιεταιρο τροπο σε σχεση με τους Κατσιμιχαιους. Να επισημανω τις και κατατοπιστικες πληροφορίες για την ποιήτρια και τον κ. Μιλοζ (τοτε δεν υπηρχε Google).
    Πραγματικα ομορφη προσπςθεια!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συμφωνώ απολύτως με όσα λες.
      Να είσαι καλά και σε ευχαριστώ για το πέρασμα!

      Διαγραφή
  24. Ξέρει κανείς τι θέλει να πει όταν λέει μεγάλη νυχτεριδα τρεφεται από την νιότη σου;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλή ερώτηση. Το έχω σκεφτεί πολλές φορές χωρίς να έχω καταλήξει πουθενά συγκεκριμένα. Θα μπορούσε να είναι ο,τιδήποτε. Ακόμη και ο χρόνος! Ή ίσως να εννοεί οποιοδήποτε αρνητικό συναίσθημα του ανθρώπου.
      Ξέρεις: το καλό με την ποίηση είναι ακριβώς αυτό... οι ποικίλες ερμηνείες που μπορεί να της δώσουν οι ποικίλοι αναγνώστες της.

      Διαγραφή
  25. Μεγάλη Παρασκευή σήμερα κ κάθε χρόνο τέτοια μέρα θα ξυπνάω ακούγοντας αυτό το υπέροχο τραγούδι κ η σκέψη μου θα ταξιδεύει κοντά στον αγαπημένο πατέρα που ενω έφυγε είναι πάντα εδώ.
    "χτυπάει η καμπάνα που δεν πιστεύεις πια... Σε ξένη αυλή συνομιλεις με το φεγγάρι"... Υπέροχο το συναίσθημα που σου δημιουργεί η μουσική κ οι στίχοι. Υπέροχο να θυμάσαι αγαπημένες στιγμές πρόσωπα κ εμπειρίες μέσα από τα τραγούδια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Λυπάμαι πολύ για την απώλειά σας.
      (Θέλω να) πιστεύω ότι οι αγαπημένοι μας είναι πάντα κάπου εδώ. Και παραμένουν εδώ, όσο εμείς τους θυμόμαστε και τους σκεφτόμαστε - συνεχίζουν μέσα από εμάς.
      Όσο για τη μουσική και τους στίχους, όντως μας δημιουργούν συναισθήματα. Έχουμε την τάση να συνδέουμε μουσικά κομμάτια με στιγμές, ανθρώπους και αναμνήσεις.
      Ευχαριστώ πολύ για το πέρασμα και για το σχόλιο!

      Διαγραφή
  26. Έψαχνα τους στίχους και με έβγαλε στο blog σου Έτσι λοιπόν έμαθα λίγα πραγματάκια για την ποιήτρια
    Να σαι καλά καλή συνέχεια

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Μη διστάσετε να μου πείτε τη γνώμη σας... Χαίρομαι πάντοτε την επικοινωνία μαζί σας!

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...